Theo quy hoạch, cao tốc Bắc – Nam phía đông có điểm đầu tại cửa khẩu Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn, điểm cuối tại TP.Cà Mau, tổng chiều dài khoảng 2.055 km (chiếm 22% tổng chiều dài mạng lưới cao tốc), quy mô từ 6 – 12 làn xe.
Bộ Xây dựng đề xuất mở rộng các tuyến cao tốc Bắc – Nam lên quy mô 6 làn xe
Tính đến nay, toàn tuyến đã đưa vào khai thác 1.206 km, đang thi công 834 km (hoàn thành năm 2025, trừ đoạn cửa khẩu Hữu Nghị – Chi Lăng dài 43 km).
Hiện đã có 1.163 km đã và đang đầu tư quy mô 4 làn xe hạn chế (bề rộng nền đường 17 m); 99 km đang khai thác với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh; 113 km đang đầu tư mở rộng quy mô cao tốc 4 – 6 làn xe.
Đáng nói, việc khai thác một số tuyến cao tốc phân kỳ đầu tư (4 làn xe hạn chế, không có dải dừng xe khẩn cấp liên tục), đã phát sinh một số bất cập. Đánh giá phương án mở rộng lên 6 làn xe có nhiều ưu điểm hơn so với phương án mở rộng lên 4 làn xe hoàn chỉnh, trong trường hợp đầu tư, Bộ Xây dựng kiến nghị mở rộng lên 6 làn xe theo quy mô quy hoạch.
Sơ bộ đầu tư hơn 152.000 tỉ đồng
Về phạm vi, trước mắt Bộ Xây dựng xem xét trong phạm vi cao tốc Bắc – Nam phía đông thuộc đoạn Hà Nội – TP.HCM, chiều dài đầu tư khoảng 1.144 km, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 152.135 tỉ đồng.
Các đoạn tuyến chưa được nghiên cứu mở rộng như đoạn Mỹ Thuận – Cần Thơ – Cà Mau, dài 149 km hiện có nhu cầu vận tải chưa lớn; điều kiện thi công khó khăn; nhu cầu vật liệu hiện nay đang thiếu hụt…
Dự kiến sau khi được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù sẽ báo cáo Bộ Chính trị chủ trương đầu tư mở rộng tháng 4.2025; phê duyệt và điều chỉnh chủ trương đầu tư tháng 6 (trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp tháng 5), khởi công dự án quý 4/2025.
Với tiến độ trên, Bộ Xây dựng dự kiến năm 2025 sẽ giải ngân khoảng 23.000 – 35.000 tỉ đồng; phần còn lại tiếp tục giải ngân trong giai đoạn 2026 – 2027.
Để bảo đảm tính đồng bộ về quy mô, Bộ Xây dựng kiến nghị các dự án hiện đang do Tổng công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đầu tư hoặc đang thu phí sẽ tiếp tục giao doanh nghiệp này chịu trách nhiệm huy động vốn đầu tư mở rộng theo quy mô quy hoạch tùy thuộc vào nhu cầu vận tải (không bao gồm đoạn TP.HCM – Long Thành).
Ngoài ra, các dự án BOT sẽ do nhà đầu tư tiếp tục xem xét đầu tư mở rộng vào thời điểm thích hợp tùy thuộc phương án tài chính, nhu cầu vận tải.
